Łodziki (Nautilida) –
rząd morskich
głowonogów z podgromady
łodzikowców (Nautiloidea) obejmujący liczne gatunki wymarłe oraz kilkanaście współcześnie żyjących.
Muszli tych zwierząt używa się jako naczyń i do wyrobu ozdób, mięso jest jadalne.
Naczynie
dekoracyjne - Nautilus stanowi ozdobę jednej z szaf Garderoby
(Gotowalni królewskiej) w Wilanowie. Jest to puchar o czarze z
polerowanej muszli ślimaka morskiego (łac. Nautilus) oprawionej w
srebro, bogato dekorowany, zdobiony motywami bóstw i stworów morskich.
Moda na ten rodzaj ozdobnych naczyń panowała w Europie w XVI i XVII w.
Sporadycznie produkowano je też w wieku XVIII, a nawet XIX.
Najpiękniejsze pochodziły z warsztatów niemieckich, głównie Augsburga,
Norymbergii i Bremy. W XVII w. cenionym ośrodkiem produkcji był również
Gdańsk. Przepiękne muszle do pucharów wyławiano z wód Oceanu Indyjskiego
i Oceanu Spokojnego. Sprowadzali je do portów holenderskich i
hanzeatyckich kupcy Kompanii Wschodnioindyjskiej. Pojemność czary
pucharu w zależności od wielkości muszli wynosiła od 0,5 kwarty
(0,25-0,5 l.) do garnca (1-4 l.), a wysokość naczyń dochodziła do 50-55
cm. Pełniły one jedynie funkcję dekoracyjną. Wilanowski puchar wykonał
Hans Ludwig Kienle Młodszy (1623-1670), złotnik z Ulm. Oprawiona w
srebro muszla podtrzymywana jest przez bóstwo morskie – Trytona. Według
mitologii greckiej Tryton był synem Posejdona i Amfitryty. Służył bogom
jako posłaniec. Należał do orszaku Posejdona, odpowiednika świty
Dionizosa złożonej z satyrów i nimf. Tryton uspokajał grą na muszli
wzburzone morskie fale. W sztuce przedstawia
ny jest jako półczłowiek,
półryba, dmący w muszlę lub trzymający konchę muszli albo trójząb.
http://www.wilanow-palac.pl/puchar_nautilus.html
Oto zdjęcia lodzika żywego w akwarium gdyńskim
Łodziki
to jedyne głowonogi mające zewnętrzną muszlę. Nazywamy je żywymi
skamielinami, ponieważ pojawiły się na Ziemi 550 mln lat temu, na
początku ery paleozoicznej, i przetrwały w mało zmienionej formie do
dziś. Muszla łodzika zbudowana jest z wielu komór. Zwierzę zamieszkuje
największą, zewnętrzną. Pozostałe komory połączone są syfonem
i pełnią rolę pływaka. Wypełniając odpowiednią liczbę komór
gazem łodzik reguluje swoje zanurzenie.
|