sobota, 4 czerwca 2022

Kamienice i liceum

 Witajcie Pisałam ze z jednego spacerku będzie kilka postów. Postów było cztery.  Ten jest ostatni Dziś pospacerujemy po ulicy Mickiewicza ..Oto ładne kamieniczki 

1  Wybudowana na początku XX wieku kamienica przy dzisiejszej ulicy Adama Mickiewicza, zdecydowanie należy do najokazalszych budynków w tej części miasta. Umiejscowiona została w północnej pierzei ówczesnej Fittigsdorfer-Straße, podobnie jak okolicznej domy została wybudowana przez Ottona Naujacka i wznoszona była także w analogicznym czasie jak sąsiadujące obiekty. Mimo iż od samego początku kamienica miała posiadać znaczne rozmiary, to rozplanowana była zaledwie tylko na trzy bardzo obszerne mieszkania. Dwa pozostałe przewidziano jeszcze w suterenie.

Pod względem budownictwa tamten okres zdominowany był budowaniem pod wynajem dla zamożniejszych mieszkańców Olsztyna, tak samo stało się z ta kamienicą. Wśród przedwojennych mieszkańców można odnaleźć takie nazwiska jak Josef Swoboda czy Zdeněk Nejedlý, wybitni przedstawiciele czeskiej bohemy artystycznej początku pierwszej połowy ubiegłego wieku.

W latach dwudziestych po zakończeniu I wojny światowej znacznie zmniejszono gabaryty mieszkań, zwiększając oczywiście przez to liczbę lokali. Miało to ścisły związek z trudnościami kwaterunkowymi jakie wówczas nastąpiły. Natomiast ostatnia wojna była łaskawa dla tego miejsca i w zasadzie obiekt nie ucierpiał w sposób znaczący, po 1945 roku dom przejął Skarb Państwa przekazując go Gminie Olsztyn.

Przez ostatnie dziesięciolecia budynek pełnił wielorakie funkcje, dziś lokale tej kamienicy są własnością Warmińsko – Mazurskiego Zakładu Doskonalenia Zawodowego.

Jest to budowla murowana trzykondygnacyjna z użytkowanym poddaszem i podpiwniczona, wystawiono ją na planie litery „L”. Wystawiona w rzędzie innych podobnych obiektów tworzy bardzo zwartą zabudowę ulicy. Najbardziej reprezentacyjną częścią kamienicy to jej frontowa elewacja z wszystkimi konstrukcyjnymi elementami, odświeżona współcześnie wybitnie podkreśla dawny urok.

W roku 1988 budynek wpisano do rejestru zabytków.

2Dom pod kotwicami Budynek wzniesiono w 1909 r. na rzucie litery U jako obiekt murowany i otynkowany, dwupiętrowy z mansardą i podpiwniczony. Wykwintnego smaku tego obiektu dodaje umieszczona w prawym narożniku kryta kopulastym daszkiem wieżyczka, a także wielopołaciowy łamany dach nad korpusem. Warto tez zwrócić uwagę ma gustownie dekorowane loggie i suterenie o półkoliście sklepionej wnęce, natomiast pewną tajemniczość zawiera wodniacka treść ozdób umieszczonych w elewacji.

Jedna z wersji mówi że odnoszą się one do wspomnianego już planu budowy Kanału Wschodniego (Ostkanal), który miał połączyć Wisłę z systemem jezior mazurskich, plan ten jednak nie został zrealizowany. Według innej relacji powód umieszczenia kotwicy na murach kamienicy miał ścisły związek z sąsiedztwem wybudowanego w latach 1901-1903 kościoła Serca Jezusowego, kotwica w kulturze wczesnochrześcijańskiej symbolizowała bowiem nadzieję. Dziś nikt tego już nie wyjaśni, pozostała tylko oficjalna nazwa tego budynku jako „Dom Pod Kotwicami”.

Od samego początku powstania dom był przeznaczony na mieszkania wynajmowane zamożnym lokatorom, zamieszkiwali w niej m.in. radcy olsztyńskiej rejencji, dyrektorzy różnych instytucji, lekarze i nauczyciele. Sam właściciel posesji wraz z rodziną mieszkał przy tej samej ulicy pod numerem 9, po jego śmierci kamienicę odziedziczyła jego żona Anna Scholz. Po 1945 r. budynek zamieszkiwali indywidualni lokatorzy, później mieścił się w nim internat Technikum Kolejowego. Po likwidacji internatu dokonano gruntownego remontu i obecnie jest siedziba Prokuratury Rejonowej Olsztyn – Południe. Ta pięknie zachowana budowla nie jest formalnie zabytkiem, objęta jednak została ochroną konserwatorską .

3Willa Maria 



Na początku XX w. wytyczono i prawie w całości zabudowano secesyjnymi kamieniczkami ówczesną Schillerstraβe, czyli dzisiejszą ulicę Adama Mickiewicza. Proces ten odbywał się dokładnie w latach 1905-1910 i wkrótce trakt ten stał się najbardziej reprezentacyjną częścią Olsztyna. W 1945 r. część zabudowy spłonęła, jednak do naszych czasów przetrwało przy tej ulicy kilka urokliwych kamienic nadal uważanych za sztandarowe przykłady secesji tamtego okresu. Domy te znacznie wyróżniały się od pozostałych, były dekorowane wieżyczkami, loggiami, werandami i balkonami o interesujących kształtach. Jedna z takich kamienic znajduje się pod numerem 13, jest to Villa Maria”, o czym do dziś informuje nas stosowny, choć nierzucający się zbytnio w oczy napis na frontonie budynku.

Od początku przeznaczeniem tej kamienicy był wynajem mieszkań, znajdowały się w niej trzy bardzo duże mieszkania, w których dawniej mieszkali bardzo zamożni ludzie: lekarze, wysocy oficerowie olsztyńskiego garnizonu, pastorowie albo kupcy. Po 1945 r. z każdego mieszkania utworzono po kilka ciasnych lokali kwaterunkowych dla wielu rodzin, co znacznie odmieniło charakter „Villi Maria” oraz wpłynęło niekorzystnie na jej pierwotny wygląd.

Kamienicę wybudowano w stylu secesyjnym, jest murowana i otynkowana, składa się z sutereny, parteru oraz dwóch pięter. W narożniku frontowej części budowli znajduje się trzykondygnacyjny wykusz zwieńczony wieżyczką pokrytą kopulastym dachem. Drugi dwukondygnacyjny wykusz odnajdziemy z prawej strony budynku, również od strony frontowej - ten wykończony jest balkonem na poziomie pierwszego piętra. Do tego domu prowadzą dwa wejścia, jedno od ulicy, a drugie od podwórza.

4Kamienica położona jest praktycznie w środkowej części ulicy Adama Mickiewicza, tuż w pobliżu skrzyżowania z ulicą Mikołaja Kopernika. Jest to budynek murowany z cegły i otynkowany, posiada trzy kondygnacje z użytkowym poddaszem oraz jest w całości podpiwniczony. Bardzo ciekawa jest elewacja frontowa, a zwłaszcza jej dekoracyjne ceglane detale.

Kamienica była budowana w latach 1905 – 1910, a jej pierwszym właścicielem był Otto Naujack. On sam był znanym olsztyńskim przedsiębiorcą budowlanym i członkiem Rady Miasta, w tamtych latach był także właścicielem kilku podobnych obiektów. Jednak po zakończeniu I wojny światowej kamienica zmieniła właściciela, w dokumentach z 1927 roku jako głównego najemcę wymienia się Aleksandra Rentza. W roku 1937 budynek znów zmienił posiadacza, został nim restaurator Johann Hintzmann.

Okres wojny był bardzo łaskawy i dom nie ucierpiał w sposób znaczący, a w styczniu 1945 roku żołnierze radzieccy urządzili nawet w nim punkt opatrunkowy. Po zakończeniu wojny budynek stał się mieniem komunalnym, w jednym z pokoi przez pewien czas mieszkała warmińska poetka Maria Zientara-Malewska. Dziś prócz lokali mieszkalnych jest siedzibą różnych firm, przeprowadzono też gruntowny remont skutecznie odświeżając dawny wygląd.

Do rejestru zabytków kamienica wpisana została w 1988 roku.

Zaproponował: maniek66


5Na Ulict Mickiewicza znajduje się tez liceum Mickiewicza .Pstrykacze z grypy na FB nazywają budynek Olsztyńskim Hogewartem 

Ten monumentalny budynek usytuowany jest przy ul. Mickiewicza (dawna Kaiserstrasse), bezpośrednio w sąsiedztwie centrum miasta. Obecnie jest to I Liceum Ogólnokształcące, ale również miejsce powstania pierwszej w Olsztynie męskiej szkoły średniej.

Należy stwierdzić, że w drugiej połowie XIX w., gdy nastąpił gwałtowny rozwój miasta przejawiający się w rozkwicie budownictwa, przemysłu i napływie nowych mieszkańców, Olsztyn tak naprawdę nie posiadał placówki edukacyjnej z prawdziwego zdarzenia. Z pewnością inne miasta wyposażone były w takie miejsca. W 1876 r. władze miasta podjęły decyzję o utworzeniu gimnazjum męskiego. Rok później uroczyście otwarto gimnazjum mieszczące się w małej kamienicy przy obecnej ul. Pieniężnego; pierwszy egzamin dojrzałości zdało wówczas czterech abiturientów. Wkrótce to miejsce okazało się za małe dla powiększającej się liczby uczniów. W 1886 r. rozpoczęto budowę nowej szkoły, a uroczyste otwarcie nastąpiło 30 września 1887 r. Nazwano ją wówczas Królewskim Gimnazjum Klasycznym. W tym czasie był to największy budynek w mieście.

Najpopularniejszym wówczas stylem pruskich gmachów urzędowych był styl neogotycki, który zastosowano również w przypadku tejże szkoły. Bryła tego dwukondygnacyjnego budynku przyciąga surową wydłużoną, ceglaną fasadą, jej jedyną dekoracją jest misterny, wieńczący fryz ułożony z kształtek. Wspomniany urzędowy styl pruskich gmachów podkreśla jednostajny rytm wielkich okien i symetria kompozycji, której oś stanowi główne wejście. Całość budynku przykryta jest dwuspadowym dachem.

W okresie I i II wojny światowej budynek szkoły przeznaczony był na cele wojskowe, znajdował się w niej m.in. szpital polowy. Po zakończeniu działań wojennych, już w maju przybyli pierwsi nauczyciele, których powołano do utworzenia nowej szkoły. Inauguracja roku szkolnego nastąpiła 4 czerwca 1945 r. jako Państwowe Gimnazjum i Liceum Męskie - była to pierwsza szkoła średnia na Warmii i Mazurach.

W pierwszych latach powojennej działalności tej placówki mieściło się w niej nie tylko gimnazjum i liceum, ale również różne stopnie szkoły podstawowej, aby ostatecznie w roku szkolnym 1960/61 stać się I Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza. W 1965 r. na skwerze przed szkołą ustawiono popiersie patrona szkoły.

W roku 1901 przed frontem ówczesnego gmachu gimnazjum klasycznego na terenie zasypanego bagna, u zbiegu dzisiejszych ulic Mickiewicza i Dąbrowszczaków uroczyście odsłonięto pomnik upamiętniający cesarza Wilhelma I. Okazją do wystawienia tego monumentu było 40-lecie wstąpienia Wilhelma I na tron i 30-lecie otrzymania tytułu cesarskiego oraz 200-lecie Królestwa Pruskiego, Była to jednak chwała pośmiertna, gdyż cesarz zmarł w 1888 r.

Dzieło to, którego autorem był głuchoniemy rzeźbiarz z Berlina Peter von Woedtke zostało usunięte po wyzwoleniu Olsztyna w 1945 r. i przez następne dwie dekady całe otoczenie po dawnym obelisku pozostawało puste. W 1965 r. historia trochę zatoczyła koło, gdyż dokładnie w tym samym miejscu odsłonięto inny pomnik. Było to popiersie autorstwa olsztyńskiej artystki Barbary Świtycz-Widackiej i przedstawiające postać romantycznego wieszcza narodowego Adama Mickiewicza. https://lo1.olsztyn.pl/index.php/historia-i-patron

Pomnik wykonano z czarnego granitu i osadzono na podstawie w kształcie pilonu. Jest to popiersie poety nadnaturalnej wielkości i przedstawia Mickiewicza w sposób dość realistyczny. Wystawienie tej rzeźby sfinansowano ze składek Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy, a uroczyste odsłonięcie połączono z 20-leciem Liceum im. Adama Mickiewicza powstałego w miejscu wspomnianego gimnazjum klasycznego oraz zjazdem 300 absolwentów szkoły.. Oj oj dużo czytania Na koniec drzewo przy liceum czyli jakiś pomnik przyrody 

1

2

4







3



5










5 komentarzy:

  1. Wspaniały wirtualny spacer, choć trochę żal kamienic nadgryzionych zębem czasu. Pozdrawiam Basiu.

    OdpowiedzUsuń
  2. Lubię takie wirtualne spacerki po miejscach, w których nigdy nie byłam.

    OdpowiedzUsuń
  3. Super spacer :) Niektóre budynki przypominają fragmenty mojego miasta. Może się kiedyś też przespaceruję ? Pozdrawiam cieplutko :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Cudowna architektura i twoje zdjęcia:)

    OdpowiedzUsuń