piątek, 14 października 2022

Jan Nepomucen

 Witajcie . Ostatnio pokazywałam pomnik św Jana przy moście No to teraz dowiedzmy się kto to był 

Jan Nepomucen


 (ur. ok. 1350 w Pomuku, obecnie Nepomuk, zm. 20 marca 1393 w Pradze) – duchowny, kanonikwikariusz generalny archidiecezji praskiejmęczennik i święty Kościoła katolickiegoOkoło 1380 przyjął święcenia kapłańskie i został kanonikiem przy katedrze św. Wita, Wacława i Wojciecha na Hradczanach. Studiował prawo kanoniczne w Pradze i Padwie. Następnie piastował godność kanonika kolegiaty praskiej św. Idziego, a w 1389 mianowany został wikariuszem generalnym arcybiskupa prego Jana z Jenštejnu.

W związku z zatargiem między królem Czech Wacławem IV a arcybiskupem, reprezentujący metropolitę Jan Nepomucen popadł w niełaskę władcy. Bezpośrednią przyczyną było niezgodne z wolą króla zatwierdzenie opata dla klasztoru benedyktynów(cz.) w Kladrubach[potrzebny przypis].

W 1393 Jan Nepomucen został uwięziony i poddany torturom. Następnie zrzucono go z mostu Karola do rzeki Wełtawy. Ta scena jest przedstawiona na przykład na płaskorzeźbie umieszczonej na ołtarzu Jana Nepomucena w bazylice św. Mikołaja z Miry w Bochni, przydrożnej figurze w Aleksandrowicach czy w obrazie okiennym w Kaplicy Św. Jana Nepomucena (1738) w Pałacu w Sarnach. Jego zwłoki złożono w starym kościele Świętego Krzyża, położonym w pobliżu rzeki[1]. Z czasem przeniesiono je do grobowca w praskiej katedrze Św. Wita na Hradczanach. W latach 1733-1736 w południowym ramieniu obejścia (ambitu) wzniesiono mu srebrny nagrobek - dzieło wiedeńskiego złotnika Josepha Würtha[2].

Według tradycji po otwarciu krypty świętego przed kanonizacją w 1719 okazało się, że jego zwłoki mają nienaruszony język[potrzebny przypis]. Takie przedstawienie autopsji ma związek z promowaną w czasie starań o beatyfikację i kanonizację wersją męczeństwa, które miało być wynikiem zachowania tajemnicy spowiedzi. Kapłan miał nie chcieć zdradzić królowi tajemnicy spowiedzi jego małżonki, Zofii Bawarskiej (król podejrzewał żonę o niewierność)[3]. W rzeczywistości Jan nie był spowiednikiem królowej i nie pełnił żadnych funkcji na dworze.

Kult św. Jana Nepomucena rozwijali głównie jezuici, rozprzestrzenił się on na ościenne kraje, trafił między innymi do Polski, Austrii i Niemiec.

Jan Nepomucen został beatyfikowany w 1721 roku przez Innocentego XIII, a kanonizowany 19 marca 1729 przez Benedykta XIII. Już wcześniej uchodził za nieformalnego patrona Czech, a jego kult rozprzestrzenił się na sąsiednie ziemie, zwłaszcza Śląsk.

Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 21 maja[1].W ikonografii święty przedstawiany jest w stroju kapłańskim, w sutannierokieciebirecie. W ręku palma męczeńska; krucyfiks, niekiedy trzyma palec na ustach, symbol zachowanej tajemnicy spowiedzi.

Jego atrybutami są: klucz, książka, kłódka, krzyż w ręce, zapieczętowany list, most (z którego został zrzucony), pieczęć, wieniec z pięciu gwiazd (w środku napis tacui – milczałem), woda, zamek[1].orędownikiem podczas powodzi. Jest także patronem mostów.

Według tradycji ludowej był świętym, który chronił pola i zasiewy przed powodzią, ale również i suszą. Dlatego figury Jana Nepomucena (nepomuki) można spotkać jeszcze dzisiaj przy drogach w sąsiedztwie mostów, rzek, ale również na placach publicznych i kościelnych oraz na skrzyżowaniach dróg[1].






3 komentarze:

  1. Widziałam ten pomnik. Jak tylko spotkam pomnik tego świętego zawsze robię zdjęcia.
    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
  2. Właśnie on jest bardzo znany w Czechach. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń