poniedziałki z muszkami Przegrzebek

Pospolita muszla przegrzebka Św. Jakuba – Pecten jacobeicus była znanym symbolem pielgrzymów do Jerozolimy oraz wędrujących do hiszpańskiego sanktuarium w Santiago de Compostella, poświęconego właśnie Św. Jakubowi Starszemu.

Przegrzebki, inaczej muszle Świętego Jakuba, żyją w ciepłych morzach i oceanach. Mają muszle o średnicy 15 cm otaczające biały, spory mięsień oraz czerwony mlecz, inaczej koral. Ich mięso jest białe, delikatne w smaku. Aby wybrać świeże przegrzebki, trzeba zwrócić uwagę na kolor ich mięsa - powinno być kremowe, pozbawione przebarwień i uszkodzeń. Kupując żywe przegrzebki sprawdzajmy, czy muszle są zamknięte lub zamykają się po dotknięciu - jeśli tak, przegrzebki są świeże. W innym wypadku nie nadają się do jedzenia. Przegrzebek zwyczajny, przegrzebek wielki (Pecten maximus) – jadalny gatunek małża nitkoskrzelnego z rodziny przegrzebkowatych . Wysoko ceniony pod względem kulinarnym (mięso zawiera wiele żelaza), zaliczany do owoców morza. Od lat 50. XX wieku w niektórych krajach (m.in. Hiszpania, Francja, Wielka Brytania i Irlandia) ma duże znaczenie ekonomiczne.

Występuje w północno-wschodnim Atlantyku – od północnej Norwegii, wzdłuż wybrzeży Europy po Afrykę Północną. Blisko spokrewniony z nim P. jacobaeus, z którym jest często utożsamiany, żyje w Morzu Śródziemnym i w Adriatyku[2].
Żyje w piaszczystym, żwirowym lub mulistym dnie na różnych głębokościach – od wód bardzo płytkich po głębokie do 250 m.
Osiąga przeciętnie 10–15 cm długości, ale spotykane są osobniki o długości około 20 cm.

Noszono ją na wierzchnim okryciu. Najczęściej jedną połówkę muszli na piersiach a drugą na plecach, na wzór znanego nam Szkaplerza. Typowym było malowanie czerwoną ohrą znaku Krzyża Świętego na muszli piersiowej, co miało jednoznacznie podkreślać charakter wędrówki pielgrzyma, oraz mobilizować do okazywania mu pomocy. Z czasem Pecten jacobeicus stał się trofeum herbowym uczestników wypraw krzyżowych. Miłośnicy heraldyki znajdą wielki zbiór herbarzy z wyraźnym wizerunkiem „pectenów” w St. Nickolas Cathedral, w brytyjskim Newcastle.

Współcześni pątnicy wybierający się do Św. Jakuba w Santiago de Compostella najstarszym – „francuskim szlakiem” pielgrzymim, spotkają na swojej trasie charakterystyczne drogowskazy. Będzie to symboliczny żółty przegrzebek na niebieskim tle, którego najdłuższy promień muszli wskazywać będzie nieomylnie właściwą drogę.

Po dotarciu na miejsce otrzymają natomiast specjalny certyfiakt pielgrzymi – „Credencial del Peregrino” ,ze znaną już muszlą, jako graficznym elementem przewodnim. Wreszcie staną przed „Porta Itineris Iacobi” – bramą sanktuarium, którą zdobi 20 brązowych podobizn najsłynniejszych pielgrzymów – także Jana Pawła II, by nad swoją głową znów dostrzec „jakubową muszlę”.